Werkgroep Documentatie
(jaarverslag 2008-2009)
Documentatie.org heeft binnen het Pandhuis bij de Zwaansteeg een duidelijke plaats en daarin speelt Ad Rijneveld een
grote rol. Overdag is hij degene die het meest aanwezig is. Dat is zo sinds 1995, toen hij in dienst kwam van het
Utrechts Monumentenfonds, vanuit het project Trajectplan, dat inmiddels ook al weer geschiedenis is geworden.
Menigeen vreesde voor de continuïteit toen Ad in 2009 met pensioen ging. Maar er veranderde opmerkelijk weinig: als
vrijwilliger ging hij gewoon door, samen met andere vrijwilligers. Dat pleit natuurlijk voor Ad, maar het geeft tevens
aan dat het ontsluiten van de cultuurhistorie via onze internetsite een aantrekkelijke manier is om zinvol bezig te zijn.
Vooral in de verwerking van oude bouwtekeningen is Ad gespecialiseerd, maar dat doet hij niet alleen. De naam van Dick
Moesbergen mag hierbij ook wel eens vermeld worden.
De monumentensector van de gemeente Nijkerk is een trouw gebruiker van Documentatie.org. Dat is op zich niet zo bijzonder,
door veel gemeenten worden vooral de ‘plaatjes & praatjes’ veel gebruikt. Bijzonder is wel dat vanuit Nijkerk regelmatig
pittig commentaar komt. Die reacties komen van Annelies Hoekstra, die we hier noemen als representant van de velen die
zich niet als medewerker van de werkgroep beschouwen, maar wel met commentaar, informatie, teksten of afbeeldingen aan
het project bijdragen.
Het project Koppellink.org blijkt veel gebruikt te worden, vooral vanuit Reliwiki. Dat hangt samen met het Jaar van het
Religieus Erfgoed, 2008, waarin de samenwerking tussen beide sites gestalte kreeg, ook in de publiciteit. De Koppellink
gaat over allerlei gebouwen. Voor Utrechtse panden is deze aparte site, die gelinkt is aan Documentatie.org, de ideale
toegang tot relevante informatie in diverse sites.
Zo is er een dieplink naar de site van Het Utrechts Archief, de situatie in 1832 via de site ‘Wat was waar?’ en
natuurlijk alles uit Documentatie.org. Verder hangt het af van wat beschikbaar is, zoals bijvoorbeeld Reliwiki. Vanuit
enkele andere sites wordt ook terug gelinkt, en dat is de ideale samenwerking.
(Bron: Jaarverslag UMF/2009)
Het project maakt het mogelijk om ook te zoeken op 19e-eeuws wijkhuisnummer of het kadasternummer van 1832.
Ook huisnamen zijn een ingang, soms in meer dan 20 spellingen voor één pand. Het invoeren van de gegevens
is veel en nauwkeurig werk, het uitzoeken nog meer. Daarom zal
het nog jaren duren voor de hele Oude Stad ontsloten is. De Oudegracht, het Domplein en omgeving, de Haverstraat en de
Zwaansteeg zijn klaar, verder is het een kwestie van geluk hebben. Al is het systeem overal bruikbaar, buiten Utrecht
zijn slechts enkele panden van deze 19e-eeuwse gegevens voorzien. Onze prioriteit ligt daar niet, en dat is jammer voor
de velen die een poging wagen door een kadaster nummer in te typen, elders in Nederland (en zelfs in België).
De Referentie-ObjectenBank is een andere database, die ook ongekende mogelijkheden biedt en waarvan het vullen ook veel
werk betekent. Er zijn vooral veel sleutelstukken en oude cijfers toegevoegd. Het Gelders Genootschap te Arnhem geeft
meer invulling aan zijn rol als partner in het project door een bijdrage te leveren aan het verwerken van informatie
over Gelderse objecten en bouwhistorische termen. De Gemeente Utrecht, die het project grotendeels draagt, heeft ervoor
gekozen in te zetten op professionalisering van Documentatie.org.
Het Utrechts Monumentenfonds, tenslotte, heeft in 2009 de pers gehaald met het aanbrengen van een QR-code (quick
response code) op de eerste van haar panden. Dat is een streepjescode in twee richtingen, waardoor er een patroon van
blokjes ontstaat, die door de modernste mobiele telefoons gelezen kunnen worden. Op die telefoon opent dan de
bijbehorende pagina van de site van het UMF. Wat de gebruikers niet weten is dat ze dan “voor meer informatie”
doorgeschakeld worden naar Documentatie.org. Bij de voordeur van Springweg 2 kan daardoor in de beschrijving direct
doorgeklikt worden naar de betekenis van de termen ‘kolossale orde’ en ‘Vlaamse goot’. Gemakkelijker kunnen we het niet
maken.
In 2008 en 2009 werken mee: Connie van Es, Evert van Ewijk, Bert Groen, Jos de Grood, Marian de Haas, José van Hunnik,
Dick Moesbergen, Jean Penders (coördinator), Guus Peters, Ton van Rooijen, Ad Rijneveld en Ria van Rijswijk.
Jean Penders